Meerstad: blik op de toekomst

“We tonen lef door een integraal plan neer te leggen en ruimte te bieden voor innovatie, we zijn uitdagend naar buiten en puur in ons doen. Samen maken we mooiere en betere plannen. We bouwen aan de mooiste en groenste stadsrand van Groningen, waarin iedereen een (t)huis kan vinden.”

Deze missie heeft Bureau Meerstad wederom voor ogen bij het uitwerken van De Agenda voor de Toekomst van ontwikkelgebied Meerstad.

Het Masterplan Meerstad 2005 is lang de leidraad geweest voor de ontwikkeling van het plangebied. Vanwege de toenemende vraag naar woningen, nieuwe beleidsontwikkelingen en maatschappelijke opgaven was er behoefte aan een actualisatie voor het gehele plangebied. De Agenda voor de Toekomst heeft een looptijd tot 2050. Omdat de toekomst niet voorspeld kan worden, zal dit naar verwachting ook niet de laatste of definitieve plan voor de toekomst van Meerstad zijn.

De nieuwe opgave die Bureau Meerstad kreeg van de gemeente Groningen is:

• het ontwikkelen van een plan voor in totaal 8.000 woningen, inclusief het bouw- en woonrijp maken van het gebied;
• het ontwikkelen van een plan voor ondersteunende voorzieningen, infrastructuur en openbare ruimte;
• het realiseren van een 350 hectare groot meer voor waterbuffering en recreatie, het Woldmeer;
• het ontwikkelen van 75 hectare terrein voor bedrijven (dit staat gelijk aan circa 42 hectare netto uitgeefbaar terrein, de overige hectares zijn nodig voor infrastructuur, inpassing en groen).

In de afgelopen zeventien jaar is ongeveer een derde van het meer en een kwart van de woningopgave gerealiseerd. In het huidige Meerstad staan zo’n 1.200 woningen en zijn 700 woningen in voorbereiding om gebouwd te gaan worden.

Meerstad is in bepaalde opzichten zijn tijd veruit
Hoewel het Masterplan Meerstad 2005 op sommige punten zijn tijd ver vooruit was, zoals op het gebied van klimaatadaptatie en gasloos bouwen, zijn de afgelopen jaren op een aantal thema’s nieuwe ideeën en denkbeelden ontstaan. Deze zijn vertaald in gemeentelijk beleid nieuwe inzichten die gevolgen hebben voor plangebied Meerstad, aan de hand van zes actuele zes thema’s:

1 - De ongedeelde stad
2 - Klimaatverandering en energietransitie
3 - Lokaal en dichtbij
4 - Recreatie en toerisme
5 - Groen en natuur
6 - Werkgelegenheid

Gefaseerde aanpak
Nu het wensbeeld en de Agenda voor de Toekomst klaar zijn, rijst de vraag wanneer we met welk gebied aan de slag gaan. De uitvoering en uitwerking zal gefaseerd worden aangepakt. Daarbij moet er nog een keuze worden gemaakt welke gebieden (deels) worden ontwikkeld om daarmee goed aan te kunnen sluiten bij de vragen uit de markt. Om tot een goede gebiedsontwikkeling te komen, volgen er plannen voor de nieuwe woongebieden en voor drie strategische projecten. Deze projecten liggen ten grondslag aan het realiseren van de woongebieden en dragen bij aan het beperken van overlast voor de bewoners in het gebied. Ook zal daarbij rekening gehouden worden met het inrichten van groencompensatie gebieden die elders verloren gaan. Vanwege de vraag naar meer ruimte voor bedrijven zal er op ingezet worden om in 2025 te starten met de verkoop van kavels op het bedrijvenpark langs de A7 of het gebied langs het Eemskanaal.

Een aantal deelgebieden is gedefinieerd voor wonen, waar in totaal 8.000 woningen en voorzieningen moeten komen. De komst van de nieuwe functies zal afhankelijk zijn van de realisatie van de deelgebieden. De deelgebieden zijn:

• Ten noorden van Harkstede
• Lageland
• Engelbert en Middelbert
• Grunopark/De Wierden
• Gebied langs het Eemskanaal
• Meerstad De drie strategische projecten zijn:
• Graven van het Woldmeer
• Aanleg van de nieuwe ontsluitingsroute (verlengen van de Weendersweg)
• Aanleg van de groenzones

De opstart hiervan volgt zodra dit planologisch mogelijk is.

Graven van het Woldmeer
Binnen het plangebied wordt gewerkt met een gesloten grondbalans. Dat houdt in dat de vrijkomende grond of zand hergebruikt zal worden binnen het plangebied. Daarmee bepaalt het moment van het graven van het Woldmeer in principe de planning voor het bouwrijp maken van de woongebieden en de planning van de infrastructuur. De gebieden moeten opgehoogd worden.

Aanleg van de nieuwe ontsluitingsroute
De huidige Weendersweg moet een kwaliteitsslag ondergaan en verlengd worden richting Harkstede. Het verlengen van deze weg vraagt voorrang in de ontwikkeling, omda deze weg ingezet moet wroden voor het bouwverkeer naar Harkstede en Grunopark/De Wierden (en later voor de nieuwe bewoners). Hoewel de huidige Hoofdweg in technische zin nog meer belast kan worden, is dat vanuit het oogpunt van leefbaarheid niet wenselijk. Door de groei van Meerstad (en Harkstede) is er sprake van veel meer verkeer in het gebied. Het goed kanaliseren van de vervoerstromen draagt bij aan de veiligheid in het gebied, waar veel (school)gaande kinderen zijn. De verdere uitwerking van de weg zal in overleg met de omwonenden worden opgepakt.

Aanleg van de groenzones
De strategische groenzones is een belangrijk fundament voor een goed woon- en leefklimaat. Ze dragen bij aan de biodiversiteit en verbinden de groene gebieden met elkaar. De zones hebben een sterk waardevermeerderend effect en geven de mogelijkheid om in de nabijheid mooie woonmilieus te realiseren. Groene zones hebben veel tijd nodig om zich te ontwikkelen en om (deels) ingezet te kunnen worden als compensatiegebieden. De snelheid van ontwikkelen zal mede afhangen van de mogelijkheden die subsidieprogramma’s ons bieden en de welwillendheid van de grondeigenaren.

Andere concrete agendapunten/vervolgacties:

• Water: Een van de agendapunten is de verdere civieltechnische uitwerking van het aanpassen van de waterpeilen en daarmee het verkleinen van de peilverschillen. Dit gebeurt in samenwerking met waterschap Hunze en Aa’s.
• Voorzieningen: Een van de vragen die tijdens de werksessies naar voren kwam, is waar het centrum van Harkstede ligt of kan komen te liggen. De gemeente Midden-Groningen zal dit in een vervolgonderzoek verder onderzoeken, in de vorm van een openplanproces.

Agenda voor de Toekomst: vervolgstappen
De komende periode zal, op basis van het wensbeeld, de fasering verder uitgewerkt worden. In de ontwikkeling van Meerstad kunnen we een aantal principes benoemen die leidend zijn in de uitvoering van plannen.

• Het Woldmeer groeit vooruit op de woongebieden. Het graven van het nieuwe Woldmeer is gekoppeld aan het bouwrijp maken van nieuwe woongebieden. Het principe is dat het huidige Woldmeer in oostelijke richting wordt uitgebreid, zodat er een steeds groter, aaneengesloten, wateroppervlak ontstaat. In Meerstad maken we werk met werk.
• Natuur snel aansluiten op het meer. De natuurgebieden aan noordrand van het meer, langs het Slochterdiep, worden snel aangesloten op het meer. Het gaat om de Harksteder Broeklanden en de rietlanden, die een zuiverende rol spelen in de waterkwaliteit.
• Groen snel aanleggen. De groengebieden die zijn getekend in het wensbeeld, kunnen al in een vroeg stadium aangelegd worden. Natuur heeft tijd nodig om tot wasdom te komen. Wanneer we nu stekjes planten, kan de natuur zich alvast gaan ontwikkelen.
• Werken per deelproject. Meerstad wil de buurten en wijken eerst helemaal afmaken voordat er elders gebouwd wordt. Dus niet overal tegelijk werken, maar geconcentreerd. Dit voorkomt overlast: bestaande en nieuwe bewoners hoeven niet eindeloos op een bouwplaats te wonen. Gezien de grote omvang van Meerstad zullen ook de deelprojecten omvangrijk zijn.
• Nieuwe woongebieden sluiten aan op bestaande. Op deze manier ontstaat er draagvlak voor nieuwe voorzieningen en kunnen nieuwe bewoners gebruik maken van bestaande voorzieningen. De ontwikkeling van nieuwe woongebieden zal aansluiten op de stad Groningen, het gebied langs het Eemskanaal, de bestaande woningen in Meerstad, Grunopark/De Wierden en op het centrum van Harkstede.
• De zuidelijke ontsluitingsweg moet er zo snel mogelijk komen. Deze nieuwe ontsluiting zal zorgen voor minder druk op de Hoofdweg en vormt een route voor het bouwverkeer. We willen direct beginnen met de voorbereiding van de zuidelijke ontsluitingsweg. Maar ook dit kost tijd. Het ontwerp moet worden uitgewerkt en er moeten procedures worden doorlopen.

Verder lezen
Alle stukken over de Agenda voor de toekomst en de totstandkoming hiervan zijn te vinden op de website van Meerstad.